www.foetid.ir

ورمی کمپوست یک ماده آلی بسیار مطلوب و پایدار است و هنگامیکه به خاک رسی افزوده میشود، باعث نرمی بافت خاک شده و راه را برای عبور هوا و افزایش تهویه خاک فراهم میسازد. لعاب مخلوط با مدفوع کرمی که جاذب الرطوبه است، باعث جذب آب شده و از حرکت آن در خاک جلوگیری میکند. همچنین ظرفیت نگهداری آب را نیز بهبود میبخشد. خاک شنی ظرفیت نگهداری آب کمتری دارد در حالیکه خاکدانه های ورمی کمپوست که پوشیده از لعاب هستند، آب را برای مدت زمان بیشتری نگه میدارند.
کربن آلی موجود در ورمی کمپوست عناصر غذایی را به آرامی و به طور یکنواخت در سامانه رشد گیاهی آزاد کرده و گیاه را قادر به جذب آنها مینماید. خاک غنی شده با ورمی کمپوست، موادی اضافی فراهم می‌کند که در کودهای شیمیایی غالباً یافت نمیشود. به طور خلاصه میتوان گفت که ورمی کمپوست در طولانی مدت و بر اثر استعمال مکرر، باعث بهبود ویژگیهای بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی خاک میشود.

ویژگیهای ورمی کمپوست که آنرا به یک کود زیستی ایدهآل برای خاک تبدیل میکند عبارتند از:
1- ورمی کمپوست حاوی آنزیمهایی از قبیل پروتئاز، لیپاز، آمیلاز، سلولاز، لیگناز و کیتیناز میباشد. این آنزیمها به عملکرد خود در تجزیه زیستی مولکولهای بزرگ و بقایای کشاورزی در خاک ادامه میدهند تا حملات میکروبی بعدی تسریع شود.
2- ورمی کمپوست از نظر دارا بودن ویتامینها، آنتی بیوتیکها و هورمونهای رشد، مادهای غنی میباشد.
3- مدفوع کرم عاری از عوامل بیماریزا است.
4- مدفوع کرم دارای ریز جامعه گیاهی (میکروفلور) خاص است که در خاک برای ایجاد محصولات مفید، دارای فخیلی خوبتهای پیوستهای میباشند.
5- مدفوع کرم حاوی کوکونهای کرم خاکی بوده و تعداد این کرمها را در خاک افزایش میدهد.
6- افزودن این ماده (ورمی کمپوست) به خاک، باعث ثبات ساختمان خاک میگردد.
7- ورمی کمپوست رطوبت هو را نیز جذب مینماید.

در سایر کشورها از این کرم به دلیل داشتن پروتئین 70 درصدی مصرف پروتئینی انسانی دارد، در سایر کشورها از جمله در کشور آمریکا غذای مصرفی مردم است همانند انواع کنسرو برای سالاد، غذاهای پختنی، انواع نوشیدنی و غیره به عنوان مثال از گرانترین غذاهای فروشگاه‌های زنجیره‌ای مک‌دونالد است، البته  با توجه به فرهنگ ما استفاده از آن هدف نیست.

 این کرم به  عنوان منبع مصرف پروتئینی حیوانی هم است،‌با توجه به ازدیاد جمعیت و نیاز مردم به مواد پروتئینی سالم، تولید و پرورش دام، طیور و آبزیان، نقش اساسی در تأمین نیازهای مردم و تقویت بنیه اقتصادی روستائیان و کشاروزان را دارد. در این میان تغذیه دام، طیور و آبزیان با کرم خاکی به عنوان ماده غذایی دارای پروتئین زیاد باعث افزایش کیفیت محصولات شده و نیاز کشور به واردات محصولاتی چون دان مرغ، انواع مکمل‌های غذایی دام و آردهای ماهی را کاهش می‌دهد. از این‌گونه برای اولین بار در قرن 18 میلادی برای تغذیه دام و طیور استفاده شده است. امروز در تغذیه مرحله لاروی آبزیان، تمایل به استفاده از غذای زنده وجود دارد، زیرا در بسیاری از موارد، دانش بشری هنوز قادر به تأمین مصنوعی کلیه نیازهای غذایی لارو نبوده و پوشش این نیاز با غذای زنده راه‌حل مطلوب و مطمئنی است.

مهمترین غذای زنده مصرفی کرم خاکی است که درصد پروتئین آن بیش از سایر گونه‌ها است و علاوه بر آن دارای امگا 3 نیز است.

استفاده از این گونه به جای محصولات جانبی علاوه بر افزایش درصد رشد و کیفیت گوشت، از نظر اقتصادی نیز به صرفه‌تر است و تولید آن نیاز کشور به واردات محصولات فوق را که از زمان هجوم شانه‌دار ژله‌ای به دریای خزر و کاهش کیلکا به عنوان ماده اصلی آرد ماهی و افزایش قیمت آرد ماهی و واردات آن را به همراه داشته است، کاهش می‌دهد.

کرمهای خاکی دارای بدنی کشیده و استوانه‌ای شکل بوده که سر آنها نوک تیز و کمی تخت می‌باشد. حلقه‌های موجود در بدن کرم عمل حرکت و چرخش کرم را آسان می‌نماید. بدن کرمها فاقد اسکلت بوده و زائده‌های موجود بر روی آن عمل جلو و عقب رفتن و خزیدن کرم را تسهیل می‌نماید.

2700 تا 3200 گونه کرم خاکی وجود دارد که مناسب‌ترین گونه برای تولید ورمی کمپوست Eisenia Foetida می‌باشد، که به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز و کوچکتر از کرمهای خاکی معمولی است. ورمی کمپوست ها دارای پوست بسیار ظریف و حساسی می‌باشند که از طریق روزنه‌های آن تنفس می‌کنند لذا از نور آفتاب و بارندگی که موجب خشکی پوست یا خفگی آنها می‌شود گریزان بوده و باید آنها را از این دو عامل حفظ نمود. حدود 85 درصد از وزن کرم ورمی کمپوست را آب تشکیل می‌دهد. عمل جذب و دفع آب از طریق دیواره بدن کرم انجام می‌گیرد. کرمهای ورمی کمپوست جانورانی خون سرد و دارای پنج قلب می‌باشند که در صورت دو نیم شدن نمی‌میرند و سعی در ترمیم و بازسازی قسمت از دست رفته خود می‌نمایند.

فاصله بین دو نسل (از تخم تا تخم) در شرایط نرمال حدود سه ماه و عمرکرم‌هایی ورمی کمپوست بین یک تا دو سال متغیر است. زمان لازم برای بلوغ کرمهای ورمی کمپوست 60 تا 90 روز است و جمعیت کرمها در عرض 2 تا 4 ماه دو برابر می‌شود. وزن هر کرم  ورمی کمپوست نیم  تا 1 گرم و در هر کیلوگرم کرم حدود 1000 تا 2500 نخ کرم وجود دارد.

کرمهای ورمی کمپوست جانوری دو جنسی (هرمافرودیت) می‌باشند یعنی اندام‌های نر و مادگی را تواما ً دارا هستند که در ناحیه شکم قرار گرفته‌اند اما برای انجام جفتگیری به یک کرم دیگر نیاز دارند. کرمهای قرمز پس از گذشت 2 تا 3 ماه به بلوغ جنسی رسیده و آماده تولید مثل می‌شوند. کرمهای ورمی کمپوست در اکثر ماههای سال می‌توانند تولید مثل کنند و مخصوصا در ماههایی که رطوبت هوا زیادتر است افزایش می‌یابد. ده روز بعد از جفتگیری کرم آماده تخمگذاری در خاک است که انتهای هر دو کرم مسدود شده و یک پیله (کوکون) شبیه لیمو تشکیل می‌شود، کیسه‌های تخم یا کوکون‌ها به رنگ زرد کهربایی بوده و در داخل آن حدود 3 تا 7 نوزاد لارو وجود دارد؛ و تقریبا پس از سه هفته دو نوزاد کرم یا بیشتر از انتهای پیله خارج می‌شود.

یک کرم  ورمی کمپوست بالغ تحت شرایط مطلوب قادر است که هر هفت تا ده روز یک پیله تولید کند. گونه آیزینیا فوتیدا در عرض 3 تا 5 روز می‌تواند تعداد 2 تا 10 عدد پیله بوجود آورد اما اغلب فقط 1 یا 2 کرم در هر پیله بوجود آمده و باقی می‌ماند، مقاومت کوکونها در برابر خشکی و هوای بیش از اندازه سرد یا گرم بسیار بیشتر از مقاومت خود کرم است و به هنگام مساعد شدن شرایط است که نوزاد کرم از کوکون خارج می‌شود. همزمان با رشد نوزاد کرم، رنگ آنها نیز تغییر می‌کند، از زرد کم رنگ به سفید و قهوه‌ای مایل به قرمز در می‌آیند که با استفاده از یک ذره بین حتی می‌توان رگ خونی قرمز شفاف کرم را دید. خون کرم بطور شگفت‌انگیزی شبیه به خون انسان دارای هموگلوبین سرشار از آهن بوده و درست با همان عملکرد وظیفه انتقال اکسیژن را بر عهده دارد.

میکروب هایی که عامل تجزیه ضایعات الی در توده های کمپوست هستند اغلب هوازی اند و

بنابراین به اکسیژن برای فعالیت مطلوب خود نیاز دارند.

توده های کمپوست باید طوری طراحی ضوند که هوا به راحتی به داخل ان نفوذ کند.

اگر وزن توده ها باعث فشرده شدن و خرئج هوای داخل ان شود در این صورت باید توده ها بر گردانده و

به اصطلاح هوادهی شوند که این کار باعث ورود هوا به داخل توده ها میشود.

علاوه بر این مخلوط کردن با مواد با اندازه درشت مانند کاه یا خاک اره موجب بهبود شرایط تهویه ای